Nghiên cứu: Xe hơi có điểm mù ngày càng tăng lên khắp nơi

• Xu hướng thiết kế thân xe và đầu xe khiến tài xế hiện thấy ít mặt đường hơn so với 25 năm trước.

Theo một nghiên cứu mới, các thay đổi trong thiết kế ô tô suốt 25 năm qua đã khiến người lái khó quan sát mặt đường hơn từ vị trí ghế lái. Nhóm nghiên cứu áp dụng kỹ thuật đo mới để xác định tỷ lệ phần trăm mặt đường lọt vào tầm nhìn thực sự của tài xế—một cách tiếp cận trực quan thay cho cảm tính.

Công cụ này được dùng để khảo sát sáu mẫu xe phổ biến tại Mỹ, đối chiếu từng dòng xe ở hai mốc thời gian 1997 và 2023. Nhờ vậy, xu hướng tầm nhìn bị che khuất không còn là phỏng đoán, mà được định lượng qua từng thế hệ.

Kết quả khá bất ngờ: ngay cả những mẫu tốt nhất hiện nay cũng cho phép người lái nhìn thấy ít đường hơn so với thế hệ trước. Trường hợp tệ nhất, Honda CR-V 1997 giúp tài xế thấy 68% mặt đường, trong khi CR-V 2023 chỉ còn 28%—một mức suy giảm gây chú ý.

Nỗ lực Chung Giữa Chính Phủ và Ngành Công Nghiệp

• Công cụ đo do ngành bảo hiểm phát triển

• Cơ quan chính phủ sử dụng công cụ trong nghiên cứu

Viện Bảo Hiểm An Toàn Đường Cao Tốc (IIHS)—phòng thí nghiệm an toàn do các hãng bảo hiểm tài trợ—nổi tiếng với các bài thử va chạm khắt khe và những nghiên cứu buộc nhà sản xuất tăng chuẩn an toàn. Trong nghiên cứu này, IIHS phát triển một công cụ mới để đo tầm nhìn thực.

IIHS mô tả: hệ thống dựa trên phần mềm tính toán cùng một cụm máy ảnh di động đặt tại ghế lái ở nhiều cao độ, đại diện cho các vóc dáng tài xế khác nhau. Máy ảnh chụp ảnh 360 độ từ mắt người lái, sau đó “chuyển hoá” thành bản đồ vùng mù—một góc nhìn từ trên xuống thể hiện vị trí gần nhất trên mặt đất mà tài xế còn nhìn thấy.

Các nhà nghiên cứu thuộc Bộ Giao Thông Vận Tải Hoa Kỳ sử dụng công cụ để kiểm tra bản 1997 và 2023 của Chevrolet Suburban, Ford F-150, Honda Accord, Honda CR-V, Jeep Grand Cherokee và Toyota Camry, tạo nên bức tranh định lượng theo thời gian cho từng dòng xe.

Xe Cao Hơn, Mui Trước Cao Hơn

• Những mẫu tệ nhất trong nghiên cứu cao hơn và có mui trước (đầu xe) cao hơn ở thế hệ mới

Nghiên cứu chỉ ra “thủ phạm” chính là độ cao tổng thể của xe. Trong cùng giai đoạn, tử vong người đi bộ và người đi xe đạp lần lượt tăng 37% và 42%—bối cảnh khiến việc nhìn thấy sớm chướng ngại càng quan trọng. Các nghiên cứu trước đây cũng cho thấy, xe càng cao, rủi ro va chạm càng lớn.

IIHS giải thích: đầu xe cao làm gia tăng tác động của tốc độ va chạm lên nguy cơ tử vong. Thêm vào đó, đầu trước “tù” (thẳng, dựng) nguy hiểm hơn đầu dốc. Với đầu dốc, người đi bộ có xu hướng bị hất lên nắp ca-pô; còn với đầu tù, họ dễ bị đẩy xuống dưới gầm, gia tăng tổn thương chí mạng.

Độ cao mui trước còn che khuất tầm nhìn. Hai mẫu tệ nhất—CR-V và Chevrolet Suburban—ở đời mới có mui trước cao hơn, che nhiều phần mặt đường phía trước; gương chiếu hậu lớn cũng làm dày điểm mù ở góc trước. Tuy vậy, xu hướng giảm tầm nhìn xuất hiện ngay cả trên các mẫu tốt nhất.

Nhóm nghiên cứu nêu ví dụ: Honda Accord có mức suy giảm nhỏ nhất—tài xế nhìn thấy 65% khu vực 10 m phía trước vào năm 2003, còn 60% vào năm 2023—nhưng vẫn là một bước lùi so với trước đây.

Một số thuật ngữ:

• IIHS: Viện Bảo Hiểm An Toàn Đường Cao Tốc (Mỹ), thực hiện thử nghiệm va chạm và nghiên cứu an toàn, do các hãng bảo hiểm tài trợ.

• Vùng mù (blind spot): Khu vực xung quanh xe không nằm trong tầm nhìn trực tiếp của người lái qua kính/mắt/gương.

• Bản đồ vùng mù: Biểu đồ hoá ảnh 360° từ ghế lái thành bản đồ nhìn từ trên xuống, chỉ ra ranh giới gần nhất trên mặt đất mà tài xế còn thấy.

• Mui trước/đầu xe cao: Phần nắp ca-pô và cấu trúc mũi xe đặt cao; vừa che tầm nhìn gần, vừa làm tăng rủi ro cho người đi bộ khi va chạm.

• Đầu trước “tù” vs “dốc”: Mũi xe vuốt thẳng, bề mặt đứng (tù) nguy hiểm hơn dạng vuốt dốc vì xu hướng đẩy nạn nhân xuống gầm.

• Tỷ lệ tử vong: Chỉ số số người chết trên tổng số vụ/đối tượng; dùng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của tai nạn giao thông.

Ban biên tập GuuXe.