Gián đoạn nguồn cung xe: Cuộc chiến đất hiếm

• Các nhà sản xuất ô tô sử dụng khoáng sản đất hiếm trong nhiều bộ phận; phần lớn đến từ Trung Quốc.

• Trung Quốc đang hạn chế xuất khẩu như một phần của cuộc chiến thương mại đang gia tăng.

• Điều đó có thể làm gián đoạn các nhà máy sản xuất ô tô trên toàn thế giới.

Tháng trước, Ford đã tạm dừng sản xuất mẫu SUV Explorer nổi tiếng của mình vì một nhà máy đã hết nam châm nhỏ. Một tuần sau, một nhà máy của Volvo ở Nam Carolina cũng đã tạm dừng một tuần do thiếu hụt linh kiện. Người phát ngôn của Volvo từ chối cho biết lý do, nhưng nguyên nhân có thể là do thiếu nam châm.

Bây giờ, theo báo cáo của Reuters, các giám đốc điều hành của nhiều hãng xe đã "lao vào phòng chiến lược của họ, lo ngại rằng việc Trung Quốc thắt chặt kiểm soát xuất khẩu nam châm đất hiếm - cần thiết để sản xuất ô tô - có thể làm tê liệt sản xuất."

Một số công ty đang ở vị thế tốt hơn những công ty khác. Nhưng ngành công nghiệp ô tô, vốn đã chịu ảnh hưởng từ thuế quan, có thể sớm đối diện với cuộc khủng hoảng nguồn cung giống như sự thiếu hụt vi mạch đã làm chậm sản xuất vào năm 2022.

Đây là những gì đang diễn ra.

Khoáng sản đất hiếm có mặt khắp nơi trong ô tô.

• Khối lượng nhỏ cung cấp năng lượng cho vi mạch và động cơ điện.

• Khối lượng lớn cung cấp năng lượng cho động cơ và pin xe hybrid và xe điện (EV).

Khoáng sản đất hiếm là các nguyên tố được khai thác với số lượng nhỏ và được sử dụng trong thiết bị điện. Chúng có mặt khắp nơi trong ô tô ngày nay. Chúng xuất hiện với số lượng nhỏ trong các vi mạch điều khiển hệ thống công nghệ cao và trong nam châm cung cấp năng lượng cho các động cơ điện nhỏ nâng cửa sổ và quay quạt. Chúng có mặt với số lượng lớn trong động cơ và pin xe hybrid và xe điện (EV).

Thế giới có nguồn cung cấp hạn chế về chúng. Các nhà địa chất đã tìm thấy chúng ở nhiều quốc gia. Nhưng Trung Quốc có ngành công nghiệp khai thác và chế biến đất hiếm phát triển nhất thế giới.

Trong một số trường hợp, quốc gia này đang nắm giữ rất chặt. Tờ New York Times ghi nhận, "Trung Quốc sản xuất toàn bộ nguồn cung samarium của thế giới, một kim loại đất hiếm đặc biệt mờ mịt được sử dụng gần như hoàn toàn trong các ứng dụng quân sự."

Các nhà máy ô tô hiếm khi lưu trữ nguồn cung.

• Các nhà máy sản xuất theo mô hình "vừa đúng lúc" sử dụng các bộ phận khi chúng đến.

Hầu hết các nhà máy sản xuất ô tô ngày nay hoạt động theo mô hình "vừa đúng lúc." Họ không lưu trữ các bộ phận và nguồn cung để sử dụng trong nhiều tuần. Họ nhận các chuyến hàng bộ phận hàng ngày và sử dụng ngay lập tức.

Điều đó làm cho chúng trở nên siêu hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho các nhà sản xuất ô tô khi toàn bộ chuỗi cung ứng hoạt động trơn tru. Nhưng nó khiến chúng dễ bị tổn thương trước những gián đoạn nhỏ. Nếu một phần nhỏ bị trì hoãn, một toàn bộ nhà máy có thể tạm dừng, khiến hàng ngàn công nhân ngừng việc.

Một số ô tô đã thiếu do các thuế quan mới. Số lượng ô tô mới được vận chuyển đến Mỹ đã giảm hơn 70% vào tháng trước, theo một phân tích gần đây về thương mại hàng hải.

Việc tạm dừng các nhà máy có thể dẫn đến tình trạng thiếu ô tô mới như đã thấy vào đỉnh điểm của đại dịch COVID-19.

Các kim loại hiện là một phần của tranh chấp thương mại Trung Quốc/Mỹ.

• Các nhà đàm phán Mỹ và Trung Quốc đang gặp nhau tuần này về thuế quan và các lệnh cấm xuất khẩu.

Trong bối cảnh đó, Trung Quốc gần đây đã hạn chế vận chuyển các kim loại đất hiếm sang Mỹ.

Các nhà đàm phán thương mại cho biết động thái này xuất phát từ một cuộc chiến thương mại đang phát triển. Tổng thống Trump đã ban hành các mức thuế khổng lồ đối với hàng hóa Trung Quốc, một phần để đáp lại cái mà ông gọi là "rào cản phi thuế quan" như các hạn chế nhập khẩu.

Trung Quốc đã đáp trả, một phần, bằng cách ngừng dòng chảy của bảy khoáng sản đất hiếm sang Mỹ và các đối tác thương mại chính của họ.

Cuối tháng 5, Mỹ đã trả lời bằng cách tạm dừng vận chuyển một số vi mạch mà Trung Quốc sử dụng khi xây dựng máy bay.

Tờ New York Times giải thích, "Các giới hạn mới đang đẩy các nền kinh tế lớn nhất thế giới tiến gần hơn đến chiến tranh chuỗi cung ứng, khi Washington và Bắc Kinh cố gắng thể hiện sức mạnh của mình đối với các thành phần kinh tế thiết yếu trong nỗ lực giành ưu thế trong cuộc xung đột thương mại đang gia tăng."

Hai bên hiện đang đàm phán.

Một số nhà sản xuất ô tô đang điều chỉnh.

• Trung Quốc được cho là đã cấp giấy phép 6 tháng cho một số công ty.

• Một báo cáo cho biết Hyundai, Kia và Genesis có kho dự trữ khoáng sản đủ dùng trong 1 năm.

Những cuộc đàm phán đó đã đạt được một số tiến bộ. Reuters báo cáo, "Trung Quốc đã cấp giấy phép xuất khẩu tạm thời cho các nhà cung cấp đất hiếm của ba nhà sản xuất ô tô Detroit," trích dẫn "hai nguồn tin quen thuộc" với các cuộc đàm phán.

Các giấy phép được cho là có hiệu lực trong sáu tháng.

Các nhà sản xuất ô tô khác đang xem xét lại liệu mô hình "vừa đúng lúc" có còn hợp lý hay không. Một báo cáo riêng của Reuters cho biết công ty mẹ của Hyundai, Kia và Genesis hiện "có một kho dự trữ đất hiếm có thể kéo dài khoảng một năm, và không mong đợi bất kỳ tác động ngắn hạn nào từ sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu do các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc gây ra."

Công ty tin rằng họ có "nhiều khả năng linh hoạt hơn" so với các đối thủ, Reuters cho biết.

Trong khi đó, một số đang theo đuổi các công nghệ thay thế có thể giúp họ ít phụ thuộc vào Trung Quốc hơn. InsideEVs báo cáo rằng cả Ford và General Motors đều đang phát triển các pin mới giàu lithium mangan (LMR) mà họ có thể xây dựng mà không cần vật liệu từ Trung Quốc.